Corona is niet weg. Veel organisaties sluiten straks weer een moeilijk jaar af. De blijk van waardering voor medewerkers blijft belangrijk. Wat betekent dat voor het kerstpakket? En een vraag die boven de markt hangt: is dat pakket er wel op tijd? We peilden de stemming bij een aantal specialisten.

Een kerstpakket kan dit jaar tot 40 procent duurder uitpakken dan voorgaande jaren, kopte De Telegraaf in juli. En wie na september nog iets voor medewerkers wil bestellen, is te laat. Problemen met containervervoer en schaarse grondstoffen zijn hier de oorzaak van, schreef de krant.

Logistieke uitdagingen

De beschikbaarheid van producten door logistieke uitdagingen heeft dit jaar zeker invloed, zegt creatief directeur Pleun de Wit van De Knegt en Leeflang. “We zijn met klanten in gesprek gegaan om ze ervan te overtuigen om zo vroeg mogelijk een keuze te maken. Voor het eerst in de ruim 21 jaar van ons bestaan merken we dat het dit jaar echt spannend wordt met de leveringen. We zijn nu afhankelijk van hoe het loopt met transport en containers.”

Parallel hieraan loopt de keuze voor meer producten die niet van ver hoeven te komen. Dat is niet alleen een praktische overweging, stelt De Wit. “Het is ook een vorm van duurzaamheid. Klanten willen er iets mee uitstralen – met Europese productie of een artikel uit Nederland. We zijn als maatschappij erg afhankelijk geworden van bepaalde productieregio’s waar alles draait om prijs. Niet veel mensen hadden kunnen bedenken dat onze economie ontregeld zou worden als één schip dwars komt te liggen in het Suezkanaal.”

Duurzaamheid door kwaliteit

Duurzaamheid vertaalt zich volgens De Wit ook in de kwaliteit van de producten en in gebruiksnut. “Wij vinden het elk jaar weer een mooie uitdaging om een verpakking te bedenken die je kunt hergebruiken of die een dubbele functie heeft. Die doos kan ook een opbergfunctie krijgen; zo verras je de ontvanger ermee en je draagt ook iets bij aan het milieu.”

Ook Bickery Food Group heeft te maken met het feit dat bepaalde grondstoffen slecht verkrijgbaar zijn, vertelt Oscar Sjoerds. Sjoerds is commercieel directeur van de kerstdivisie van Bickery Food Group, een van de grootste toeleveranciers van foodconcepten voor de kerst- en geschenkpakkettenmarkt. Klanten van Bickery zijn de aanbieders van kerstpakketten.

“De grote uitdaging is op het moment om onze afnemers zo goed mogelijk te voorzien van wat ze willen hebben”, zegt Sjoerds. “Iedereen merkt het; de prijzen voor containervervoer rijzen de pan uit. Kostte een container voor vervoer van non-food eerst 3.000 dollar, nu betaal je 18.000 tot 20.000 dollar per container.”

Potentie inschatten

“Op papier en karton zit vier tot zelfs acht weken levertijd”, vervolgt Sjoerds. “Dat betekent dat wij ver van tevoren moeten inschatten wat de potentie is van een item dat we aanbieden, om te voorkomen dat we out-of-stock gaan door een tekort aan verpakkingsmateriaal. Dat is een wezenlijke verandering en het heeft ook een prijsopdrijvend effect. Maar we hebben besloten om dat niet door te berekenen. Dat gaan we dus wel merken in de winst.”

Volgens Jurgen Volmbroek van PromoShop Online, dat zich met UwKerstpakket.nl specifiek richt op kerstpakketten en eindejaarsgeschenken, zijn klanten zich ervan bewust dat ze op tijd moeten bestellen. “De meeste bedrijven hebben er in hun eigen branche ook mee te maken dat goederen of materialen slecht of niet leverbaar zijn. Daarnaast hebben wij onze klanten ook actief benaderd om vroegtijdig met ze in gesprek te kunnen gaan en onze showroom te bezoeken.”

Ook heeft Volmbroek al sinds het begin van het jaar overleg met zijn vaste leveranciers. “Dat zijn vertrouwde partners met wie we goede afspraken kunnen maken. Maar dit jaar geldt zeker: op is op. Normaal zou je in augustus nog een boot vanuit China kunnen laten komen, maar daar hoef je dit jaar niet op te rekenen.” Extreme prijsstijgingen signaleert Volmbroek niet. “Bepaalde artikelen zullen wel iets duurder uitpakken, maar over de hele linie voorzie ik alleen een lichte stijging.”

Hogere bestedingen

Steeg het aantal bestellingen vorig jaar al, ook dit jaar denkt Volmbroek nog meer kerstpakketten te verkopen. “Nog steeds zijn veel evenementen voor medewerkers, zoals barbecues, niet doorgegaan. Werkgevers investeren daarom graag in een kerstpakket.” Hij verwacht dat werkgevers dit jaar, net als vorig jaar, tien tot vijftien euro per persoon meer uitgeven aan het kerstpakket. Daarmee liggen de budgetten per pakket op 40 tot 55 euro, waar dat voor corona rond de 30 euro was.

Vroeg schakelen is ook wat directeur Oscar Turksma van RMS deed. RMS levert uitsluitend aan de vakhandel. “We hebben veel tijdiger bestellingen geplaatst bij onze leveranciers; dat hebben we enige maanden naar voren getrokken om problemen met leveringen te voorkomen. We gaan het waarmaken, maar pas als alles geleverd is zijn we tevreden.”

Vertragingen in leveringen zijn in coronatijd een gegeven, volgens Turksma. “Vooral op het gebied van non-food komt veel uit het Verre Oosten; het valt niet altijd mee om daar alternatieven voor te vinden.” Hij vindt het nog te vroeg om goed te kunnen inschatten hoeveel kerstpakketten er dit jaar worden besteld. “Maar medewerkers hebben nog steeds veel thuisgewerkt en er is veel van ze gevraagd. Het meest ideale moment om daar bij stil te staan blijft het eind van het jaar.” Toch merkt ook hij dat de vraag naar themapakketten – voor Pasen, Sinterklaas of voor vader- en moederdag – blijft groeien.

Medewerkers binden

“In het verleden was dit echt een seizoensbusiness”, zegt Sjoerds van Bickery. “Sinds vorig jaar gaat dat het hele jaar door. Daar hebben we op ingespeeld met een aantal lijnen die we door het jaar heen aanbieden.”

Andere aanbieders onderschrijven deze ontwikkeling. De Wit van De Knegt en Leeflang: “Klanten maken de keuze om op meerdere momenten in het jaar iets te doen voor hun personeel. Het waarderen van je medewerkers kan op verschillende manieren; het hoeft niet altijd met grote cadeaus samen te gaan. Je kunt ook een leuk compliment sturen. Met diverse klanten maken we een jaarplanning. Daarin bepalen we de momenten waarop ze als werkgever iets van zich willen laten horen. Zo ga je van een eenmalig iets naar een constant bewustzijn van de mate waarin je medewerkers bindt en waardeert.”

De functie van het kerstpakket is nu ook meer dan ooit onderstreept, stelt De Wit. “Vorig jaar stond door de coronacrisis het waarderen van de medewerkers hoger op de agenda. Dat zien we dit jaar ook. We zitten nog steeds in de situatie dat organisaties veel van hun medewerkers vragen. Het thuiswerken vraagt veel flexibiliteit en improvisatievermogen. En in de zorg, waar het grootste aandeel van onze klanten zit, is de werkdruk nog enorm hoog.”

Geen kerstpakket

De Knegt en Leeflang heeft het afgelopen jaar incidenteel meegemaakt dat klanten geen kerstpakketten bestelden omdat ze het zwaar hadden door de coronacrisis, vertelt De Wit. “Het is ergens wel te begrijpen dat organisaties die het economisch zwaar hebben de eindejaarsgeschenken schrappen. Aan de andere kant zijn er ook klanten in dezelfde omstandigheden die besloten hebben om wel iets te doen, juist omdat het voor de medewerkers weer een heel moeilijk jaar was – ze willen ze een hart onder de riem steken.”

De Wit merkt dat veel organisaties net als vorig jaar wat meer budget vrijmaken voor het eindejaarsgeschenk. De verruiming van de werkkostenregeling heeft daar volgens hem positief aan bijgedragen. “Dat is een mooi voorbeeld van een concreet resultaat dat we als branche hebben weten te bereiken met de lobby in Den Haag.”

De Wit doelt op de regeling dat werkgevers onder de werkkostenregeling een gedeelte van hun fiscale loon mogen besteden aan onbelaste vergoedingen, verstrekkingen en terbeschikkingstellingen voor hun werknemers. Het kerstpakket valt hier ook onder. De overheid heeft die ‘vrije ruimte’ over het fiscale loon tot en met 400.000 euro ook in 2021 verhoogd van 1,7 procent naar 3 procent. Dat biedt de mogelijkheid om medewerkers in deze tijd extra tegemoet te komen.

Voorbeeldfunctie

In het kerstpakket van dit jaar zijn de tapasplankjes volgens Turksma van RMS weer populair. “En de niet-alcoholische dranken, zoals de nul-procentbiertjes, doen het ook goed. Daarnaast kiezen vooral de grotere concerns voor fairtrade-lijnen en biologische artikelen, merkt hij. “Ze spelen graag in op de trend en vervullen zo ook een voorbeeldfunctie in de markt.”

“Nu overheerst het gevoel van weer naar buiten gaan en samen rond de tafel zitten.”

Oscar Sjoerds, commercieel directeur van de kerstdivisie van Bickery Food Group

“Vorig jaar was iedereen naar binnen gericht”, zegt Sjoerds. “Nu overheerst het gevoel van weer naar buiten gaan en samen rond de tafel zitten, écht met elkaar kerst vieren – niet alleen met je gezin, maar met de hele familie. Het naar buiten gaan vertaalt zich bijvoorbeeld in een thema als Let’s Walk. Daarbij moet je denken aan herbruikbare flesjes met water en gezonde repen voor onderweg. Die kunnen dan weer samengaan met een rugzak, een houder voor de smartphone, of een picknickmand.

“Wat ook blijft, is dat werkgevers ervoor kiezen om medewerkers twee of drie dagen te laten thuiswerken”, vervolgt Sjoerds. “Dat betekent dat mensen betrokken moeten blijven bij het bedrijf. Met Teams-meetings en online pubquizzen houden werkgevers contact en zorgen ze dat nieuwe mensen met collega’s kunnen kennismaken. Daarbij kiezen ze er ook voor om pakketjes naar het personeel te versturen, bijvoorbeeld voor een bedrijfsborrel op afstand, met een flesje bier, frisdrank en nootjes.”

Creatief

Er is nog iets wat we terugzien in de kerstpakketten. Sjoerds: “Nederlanders hebben in coronatijd ontdekt hoe leuk het is om creatief te zijn. Mensen die niet konden koken, of die dat niet wilden door hun drukke bestaan, gingen het afgelopen jaar met hulp van concepten als Hello Fresh en De Krat aan de gang. Daardoor hebben ze ontdekt hoe leuk het is om een maaltijd op tafel te zetten, of om een bord mooi aan te kleden.”

Bickery springt daarop in, vertelt Sjoerds. “Dit jaar hebben we bijvoorbeeld een taartenkit, met taartmix, fondant en decoratie om de taart te versieren. Dat is een verschil met de traditionele pakketten; als de ontvanger er iets mee doet, dan wordt het meer dan alleen wat er in de verpakking zit. Zo hebben we ook een barbecuepakket, gebaseerd rond de hamburger; met lekkere saus en allerlei dingen om een broodje hamburger te maken. Ook hier draait het meer om het doen, in plaats van dat je iets kant-en-klaars krijgt.”