Het kan natuurlijk aan ons liggen, maar we zien steeds meer aanbieders van duurzame eindejaarsgeschenken de markt opkomen. En we zien een duidelijke trend dat producten duurzamer worden bij bestaande leveranciers. Ons eigen onderzoek geeft echter aan dat bedrijven hier niet altijd extra geld voor over hebben.

Elke jaar zien we ze weer voorbij komen op het journaal. Traditionele kerstpakkettenleveranciers, die  aangeven dat het aantal pakketten stijgt en de waarde ook hoger wordt. De omzetontwikkeling van gespecialiseerde kerstpakkettenleveranciers hoeft echter niet maatgevend te zijn voor het totale bedrag dat in Nederland aan kerstpakketten besteed wordt. Een hele hoop bedrijven regelen immers alles zelf.

Elke jaar zien we ze weer voorbij komen op het journaal. Traditionele kerstpakkettenleveranciers, die  aangeven dat het aantal pakketten stijgt en de waarde ook hoger wordt. De omzetontwikkeling van gespecialiseerde kerstpakkettenleveranciers hoeft echter niet maatgevend te zijn voor het totale bedrag dat in Nederland aan kerstpakketten besteed wordt. Een hele hoop bedrijven regelen immers alles zelf.

De cijfers nader bekeken

Een kerstpakket is bepaald niet iets wat elke werknemer in Nederland in december krijgt. Uit tabel 1 blijkt dat t/m 2020, rond 60% van de Nederlandse bedrijven een kerstpakket aan het personeel verstrekte. In 2021 liep dat terug naar 52%. Deze cijfers hoeven overigens niet te zeggen dat de andere 40-50% van de bedrijven niets doet. Bij hen zou bijvoorbeeld sprake kunnen zijn van een financiële bonus aan het eind van het jaar.

Aan de andere kant gaven ook veel bedrijven in 2020 aan dat ze door het wegvallen van bedrijfsevenementen en bedrijfsuitjes tijdens de corona-periode, juist bewust wel gekozen hadden voor een min of meer compenserend kerstpakket. Veel van die bedrijven gaven aan dat het daarom wel wat meer mocht kosten. Dat blijkt ook uit de gemiddelde waarde van het kerstpakket in 2020. Tot en met 2017 lag die onder de 50 euro per pakket. In 2018 en 2019 lag dat bedrag iets boven de 50 euro. Maar in 2020 schoot de gemiddelde waarde omhoog naar ruim 60 euro, terwijl dat bedrag in 2021 weer daalde naar 53 euro. De vraag is welke invloed de WKR (Werk Kosten Regeling) had op de uitgegeven bedragen. Aangezien het steeds moeilijker wordt aan personeel te krijgen en te behouden, is onze verwachting dat het bedrag voor kerstpakketten niet verder zal dalen.

Inhoud

Bij kerstpakketten denken we vaak aan een doos met luxe voedingsmiddelen en wat andere, vaak aan lekker eten gerelateerde, cadeautjes. Je kunt als bedrijf echter ook cadeaubonnen aan je personeel geven, of een code waarmee online iets besteld kan worden. Uit tabel 2 blijkt dat het traditionele kerstpakket, waarbij voor de ontvanger niets te kiezen valt, het hoogst scoort. Althans in ons onderzoek. Andere onderzoeken beweren dat het aandeel van de cadeaukaart stijgt. Dat kan natuurlijk best omdat er ongetwijfeld een deel van de bedrijven cadeaubonnen via de traditionele retail koopt en die nemen wij niet mee in ons onderzoek. Codes om online iets uit te kiezen groeiden tot 2019 in belang, maar werden daarna door werkgevers vermoedelijk toch als te onpersoonlijk gezien in een tijd waar de meeste communicatie met de werknemers ook al online moest plaatsvinden. Cadeaubonnen hebben hun relatief bescheiden rol als kerstgeschenk in 2021 iets weten uit te bouwen. Bij veel bedrijven moet het kerstpakket naast zo’n bon of code ook iets fysieks bevatten. In één op de vijf gevallen bevatte een kerstpakket in 2021 naast een fysieke inhoud ook nog een bon of online code om zelf iets uit te kiezen. Veel bedrijven geven aan na te denken over een duurzame inhoud van de pakketten, maar tevens geven ze aan in prijs voor het totale pakket niet omhoog te willen gaan. Ofwel, de duurzame pakketten zijn over het algemeen kleiner qua inhoud.

Driekwart van de bedrijven geeft alle werknemers hetzelfde kerstpakket, een kwart van de bedrijven maakt daarentegen een onderscheid tussen verschillende groepen personeelsleden, bijvoorbeeld op basis van leeftijd of geslacht, godsdienst of het al dan niet gepensioneerd zijn.

Wie doet wat en wanneer?

Overigens leren de diverse onderzoeken ons nog iets: 20% van de bedrijven weet in november nog niet hoe het kerstpakket er dat jaar uit zal zien. 60% van de bedrijven beslist tussen augustus en oktober over het wel of niet verstrekken van kerstpakketten. Er is dus nog in behoorlijke mate sprake van last-minute beslissingen. In niet minder dan 60% van de gevallen blijkt overigens de directie van het bedrijf direct betrokken te zijn bij de beslissing over de inkoop van kerstpakketten. In 2021 is aan de opdrachtgevers gevraagd of zij vanwege de grondstoffen- en transportproblematiek in 2021 eerder dan normaal hun kerstpakketten hebben besteld. 12% had het moment van bestelling daadwerkelijk vervroegd. Kennelijk gaan veel opdrachtgevers er vanuit dat de leveranciers van die kerstpakketten toch wel kunnen leveren, ongeacht grondstoffen schaarste en transportproblemen.

Tabel 1: Verstrekken van kerstpakketten aan medewerkers, 2016-2021

	2021	2020	2019	2018	2017	2016
n=	121	130	162	154	198	198
	%	%	%	%	%	%
Wel een kerstpakket	52	59	64	54	66	61
Geen kerstpakket	48	41	36	46	34	39
Totaal	100	100	100	100	100	100

Tabel 2: Inhoud kerstpakket, 2018-2021

	2021	2020	2019	2018
n=	61	67	99	78
	%	%	%	%
Een geschenk/pakket (waarbij niets gekozen kan worden)	45	42	44	48
Een code om online iets te kiezen	7	10	20	14
Een cadeaubon	7	3	8	6
Een combinatie van bovenstaande	21	27	13	17
Dat weet ik (nog) niet	20	18	15	15
Totaal	100	100	100	100